عطارد

عطارد یا تیر نخستین و نزدیکترین سیاره منظومه شمسی به خورشید است. از نظر اندازه نسبت به دیگر سیارات بعد از پلوتو کوچکترین آنها نیز به حساب می آید. قطر آن 4880 کیلومتر است. این سیاره در یک مدار بیضی شکل به دور خورشید می گردد که خروج از مرکز آن 0.2506 است. نزدیکترین فاصله آن از خورشید تنها 9/45 میلیون کیلومتر دورترین فاصله آن 7/69 میلیون کیلومتر فاصله دارد. لذا همواره در اطراف خورشید حضور دارد و برای ما تنها در هنگام طلوع و غروب قابل رویت است. این سیاره بسیار گرم است و درجه حرارت سطح آن در هنگام روز به حدود 427 درجه سانتیگراد و در شب به 173 درجه زیر صفر کاهش می یابد. عطارد هر 88 روز یک بار یک دور به گرد خورشید می چرخد ( دوره تناوب نجومی ). در حالی که در مدت 5/58 روز یک دور به دور خود می چرخد ( حرکت وضعی ). در عطارد هیچ گونه جوی وجود ندارد، ولی برخی مطالعات وجود مقدار کمی گاز هلیوم را که گفته می شود از طریق بادهای خورشید به گرد این سیاره قرار گرفته اند اثبات می کند. شکل ظاهری این سیاره بسیار آبله گون است و چهره ای شبیه به کره ماه دارد.




حفره های کوچک ویا بزرگ بسیاری در سطح آن دیده می شود که حکایت از برخورد شهاب سنگهای کوچک و بزرگ دارد البته قطر برخی از دهانه ها به ده ها کیلومتر می رسد. برخی از این دهانه ها محل خروج مواد مذاب است که امروزه با سنگهای مذاب پر شده اند و مانند کوه های آتشفشانی هستند.
گرچه از گذشته نسبتاً دور، این سیاره با کمک تلسکوپ مورد مطالعه قرار می گرفت، ولی از سال 1974 میلادی با پرواز سفینه مارینر 10 از کنار عطارد چندین هزار عکس از دشتهای مسطح و گودالهای کم و بیش بزرگ، به ایستگاه های زمینی مخابره شد. مارینر 10 میدان مغناطیسی ضعیفی حدود 1 درصد میدان مغناطیسی زمین را در اطراف این سیاره کشف کرد. این سیاره به علت گرمای زیاد در روز و دمای بسیار پایین در شب و نبود جو و نداشتن آب به شکل مایع در سطح یا عمق آن هیچ گونه امکانی برای پیدایش شکلی از حیات ایجاد نکرده استدر عین حال عطارد هیچ قمر ی ندارد. در این حالت سنگهای این سیاره به شدت منبسط می شوند و پس از غروب آفتاب و شب طولانی آن دما به شدت پایین می رود. علت آن هم نبودن جو در اطراف این سیاره است که دما را تعدیل نمی کند. سرد و گرم شدن سنگها در شب و روز و استمرار این امر طی قرون و اعصار تنها یک نوع فرسایش مکانیکی در سطح این سیاره به وجود می آورد. که به متلاشی شدن سنگها می انجامد. اختلاف دما در دو سوی این سیاره در میان سیارات منظومه شمسی منحصر به فرد است.
تنها طوفانهای مغناطیسی از سوی خورشید مقداری اتم های هلیوم باردار را در اطراف میدان مغناطیسی این سیاره به دام انداخته و فشار جوی ناچیزی (به میزان کمتر از یک میلیاردیم فشار جوی زمین) ایجاد کرده است. برای خنثی کردن جاذبه سطحی این سیاره در خارج شدن از سطح آن تنها به سرعتی به اندازه 4.25 کیلومتر بر ثانیه نیاز است. در حالی که در مورد زمین این مقدار حدود 11 کیلومتر بر ثانیه می باشد که به این سرعت سرعت گریز می گویند.
نام کوئی پر، کاوشگر نامی سیارات نیز به یکی از گودالهای بزرگ سیاره عطارد به قطر 25 کیلومتر تعلق یافته است.
دانشمندان معتقدند بر اثر برخورد سهمگین یک شهاب سنگ با این سیاره در گذشته بسیار دور، امروزه در نقطه مقابل این برخورد رشته کوه هایی ظاهر شده اند. در هر حال شهاب سنگها سطح این سیاره را در امان نگذاشته اند. محل اصابت این برخورد عظیم که امروزه رشته کوههای بلند و مدوری آن را احاطه کرده که به حوضه کالوریس به قطر 1300 کیلومتر شهرت یافته است. چگالی این سیاره به میزان 4/5 گرم بر سانتیمتر مکعب تخمین زده شده که اندکی بیشتر از چگالی زمین است. این حقیقت دانشمندان را بر آن داشته است که تصور کنند مرکز این سیاره از فلزات سنگینی مانند آهن تشکیل شده است که با توجه به حرکت آرام چرخشی این سیاره به دور خود میدان ضعیف مغناطیسی در خود ایجاد کرده است. فشار بادهای خورشیدی این میدان ضعیف را در جهت مقابل به خورشید بسیار فشرده کرده و در پشت آن بسیار گسترانده است. گروهی دیگر از دانشمندان پیدایش میدان مغناطیسی در عطارد را به وجود میدان مغناطیسی سنگواره ای نسبت می دهند که از روزگاران قدیم حاصل شده و باقی مانده است. در هر حال علت واقعی این میدان معلوم نیست.







زهره

این سیاره که دومین سیاره ی نزدیک به خورشید است و نزدیک ترین سیاره به زمین و داغ ترین سیاره ی منظومه ی شمسی است چون جو[۱] این سیاره مانند یک پتو عمل می کند و از آن جایی که خیلی جو غلیظی دارد گرمایی که از خورشید دریافت می کند را بیشتر در خود نگه می دارد در نتیجه بسیار گرم است. گرم بودن آن به حدی است که تحقیقات جدید نشان می دهد ارتفاعات سیاره زهره با شبنمی از جنس فلزات سنگین پوشیده شده است.
دمای سطح سیاره زهره در حالت طبیعی به اندازه ای است که فلز سرب در آن ذوب می شود.
این فلزات مذاب تبخیر می شوند و در ارتفاعات سیاره که دما کمتر است به صورت شبنم روی کوهها می نشینند. دانشمندان عقیده دارند براق بودن سطح زهره هم دقیقا به دلیل وجود شبنم همین فلزات سنگین است.
اگر در مدتی از سال(که در هر سال متغیر است) به زهره نگاه کنیم حتی از پرنورترین ستاره[۲] ی نیم کره ی شمالی هم پرنورتر است و حتی وقتی به پرنورترین حالت خود می رسد در روز هم قابل مشاهده است و اگر آن را با تلسکوپ نسبتا قوی مشاهده کنیم می بینیم که مانند ماه اهله دارد یعنی این که در طول مدت زمانی مشخص قطر آن از دید ما که در زمین ایستاده ایم[۳] تغییر می کند مثل ماه که بعضی وقت ها هلال و بعضی وقت ها قرصی کامل از آن مشخص است.
زهره یک بار در ۱۹ خرداد ماه ۱۳۸۳ سیاره زهره پس از ۱۲۲ سال مجددا از برابر خورشید گذشت و منظره ای زیبا از صف بندی سیارات در منظومه شمسی را به نمایش گذاشت. به این پدیده "گذر" می گویند.
شاید برخی از شما در اخبار شنیده باشید که مثلا امشب اختفای زهره و ماه رخ خواهد داد. یکی از پدیده هایی که در طول سال خیلی رخ می دهد اختفاء است. اختفاء زمانی رخ می دهد که از دید ناظر زمینی یک جسم آسمانی که در ظاهر بزرگتر است از مقابل جسمی که کوچکتر است عبور کند یعنی در مدت زمانی جسم کوچکتر پشت جسم بزرگتر پنهان خواهد شد.
یکی دیگر از رویدادهای نجومی که می تواند رخ بدهد مقارنه نام دارد. در این حالت مرکز خورشید و زهره (یا عطارد[۴]) و زمین در یک راستا قرار می گیرد به صورتی که زهره بین زمین و خورشید باشد. به این حالت مقارنه می گویند.











زمين

قطر كره زمين حدودا 7926 مايل (12756 كيلومتر) است. كره زمين پنجمين سياره بزرگ در منظومه شمسي پس از مشتري ،زحل،اورانوس ونپتون مي باشد.اراتوستن دانشمند يونان،(276- 194قبل از ميلاد مسيح) اولين كسي بود كه محيط كره زمين را محاسبه كرد. اوسايه ظهر اواسط تابستان را،در چاههاي عميق سين كه (امروزه اسوان ناميده مي شود ودر كنار رود نيل در مصر قرار دارد) و اسكندريه را مقايسه كرد. و به درستي تصور كرد از انجا كه خورشيد بسيار دور است پرتوهاي ان تقريبا موازي هستند.و بادانستن فاصله دو محل ، محيط زمين را بالغ بر 250000 استاديا (واحد سنجش محيط زمين ) محاسبه كرد . به طور دقيق مقدار يك واحد سنجش محيط زمين ناشناخته است، بنابراين دقت او نا مطمئن و احتمالي اما بسيار نزديك به حقيقت بود او همچنين انحراف محور كره زمين و فاصله آن از ماه و خورشيد را با دقت اندازه گرفت.

كره زمين يك ماه دارد. قطر كره ماه در حدود يك چهارم قطر كره زمين است. كره ماه ممكن است بخشي از كره زمين بوده باشد كه بر اثر برخورد جسمي بزرگ باكره زمين در ميلياردها سال پيش از آن جدا شده است .





مدار زمين

كره زمين به طور ميانگين مسافت 93 ميليون مايل (برابر با 149600000 كيلومتر ) را در مدار خودش به دور خورشيد مي پيمايد . اين فاصله بر حسب يك واحد نجومي (AU) تعريف مي شود . در حدود روز دوم ژانويه هر سال زمين نزديكترين فاصله را با خورشيد (4/91 ميليون مايل برابربا 1/147 ميليون كيلومتر ) دارد . اين هنگام نزدين يا حضيض نام دارد . در حدود دوم جولاي هر سال زمين بيشترين فاصله را با خورشيد (8/94 ميليون مايل برابر 6/152 ميليون كيلومتر ) دارد . اين هنگام اوج يا دورين گاه نام دارد .



انحراف محور كره زمين و فصول

محور كره زمين از خط عمود بر مدار خورشيد ، به اندازه 45/23 درجه انحراف يافته است . اين انحراف باعث به وجود آمدن چهار فصل سال يعني تابستان ، بهار ، زمستان و پائيز مي شود . از آنجائي كه محور زمين داراي انحراف است، بخشهاي مختلف كره زمين در زمانهاي مختلف سال در جهت خورشيد قرار مي گيرند. اين پديده مقدار آفتاب در يافتن هر منطقه را تحت تاثير قرار مي دهد.

سرعت

سطح كره زمين در خط استوا به مقدار 40000 كيلومتر در شبانه روز حركت مي كند . اين به معناي سرعتي برابر 1040 مايل بر ساعت يا 1670 كيلومتر بر ساعت است . اين سرعت از تقسيم محيط كره زمين در خط استوا (حدود 24900 مايل يا 40070 كيلومتر )بر تعداد ساعات شبانه روز (24) محاسبه مي شود .

از انجايي كه محيط زمين در قطبين به صفر نزديك مي شود ،هنگامي كه به سمت يكي از دو قطب حركت مي كنيد اين سرعت تقريبا به صفر كاهش پيدا مي كند. زمين با سرعتي در حدود 30 كيلو متر بر ثانيه در مدار به دور محور خودش مي چرخد. اين سرعت توسط سرعت چرخش تقريبي زمين (5/0كيلو متر بر ثانيه) در نزديكي خط استوا سنجيده مي شود.

براي نشان دادن اثر گل خانه ، در اندازه جو در اين تصوير مبالغه شده است. ضخامت جو كره زمين در حدود300 مايل(480كيلو متر ) است. اما بيشترين مقدار جو زمين در حدود 10 مايل (16 كيلو متر ) سطح زمين است.

جو زمين متشكل از لايه نازكي از گازها است كه كره زمين را احاطه كرده است. اين گازها شامل 78 % نيتروژن، 21 % اكسيژن، 9/0%ارگون، 03/0%دي اكسيدكربن ومقدار كمي از گازهاي ديگر است.

جو زمين به واسطه گاز زدايي سياره اي به وجود امد، فرايندي كه در ان گازهايي مانند دي اكسيدكربن، بخاراب، دي اكسيدگوگرد و نيتروژن از درون زمين از طريق اتشفشانها وديگر جريانات ازاد شدند. اشكال زندگي بر روي زمين از هنگام تكامل تركيب جو را تعديل كرده اند.

كره زمين سومين سياره از طرف خورشيد درمنظومه شمسي است. وتنها سياره قابل زيست منظومه شمسي مي باشد. و يك ماه دارد. قطر زمين در حدود 7926 مايل (12756 كيلو متر) است. وپنجمين سياره بزرگ منظومه شمسي پس از مشتري، زحل، اورانوس و نپتون است.


 

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: